نقش دانش جويان و دانشگاهيان و حضور و مشاركت آنان در مقاومت ملت ايران در دو مقطع قابل بررسي است:

یک: از 22 بهمن 57 تا 31 شهريور 59، كه دانشجويان در دو جبهه مي جنگيدند، يكي مقابله با عناصر نفوذي و گروهك هاي مختلف در دانشگاه، و ديگري نقش آفريني و حضور فعال در مناطق گوناگون از جمله تسخير لانه جاسوسي، حضور در درگيري هاي مسلحانه در كردستان، تركمن صحرا، سيستان و ... و حضور و فعاليت در عرصه سازندگي، عمران و فرهنگ كشور كه كم تر بدان پرداخته شده است.

دو: از شهريور 1359 تا پايان جنگ كه شاهد شكوفايي، خلق حماسه هاي شگفت و ابداعات بي نظير بوديم. دانشگاه ها در جنگ به چند صورت در دفاع و تقويت دفاع، مشاركت داشتند.

ـ انتقال فيزيكي پتانسيل دانشگاه ها به ميدان رزم

ـ انتقال پتانسيل علمي دانشگاه ها به مراكز تحقيقاتي و نظامي و فعاليت هاي پشتيباني در عقبه ها.

ـ تزريق پيشنهادها، نيازها و برنامه هاي دفاعي و جنگي به پيكره دانشگاهها و ارائه جهت گيري دفاعي به دانشگاه ها (هر چند در بعد سوم، چه درزمان جنگ و چه در شرايط حاضر، كار جدي صورت نگرفته است).

در اين جا ما به بررسي سهم دانشگاهيان و دانشجويان در دفاع مقدس (در پشتيباني و پشت جبهه، حضور در جبهه و خط مقدم، و در پايان نقش مهندسي و اقدامات مهندسي در عمليات ها) خواهيم پرداخت.

اعلام آمادگي براي اعزام دانشجويان، هم كاري با دانش جويان رزمنده، بازديد از جبهه، تلاش هاي علمي- فني و صنعتي، حضور در دانشگاهها و شهرستان هاي مختلف، سخنراني براي مردم و تبيين مسائل كشور براي خنثي كردن عمليات رواني دشمن داخلي و خارجي؛ از جمله مهم ترين اقدامات و فعاليت هاي دانشگاهيان در پشت جبهه بود.

آقاي دكتر مغربي، دانش يار دانشگاه صنعتي شاهرود از چگونگي هم كاري با دانش جويان رزمنده چنين مي گويد: زماني كه در دانشگاه تهران دانشجو بوديم و به جبهه رفت و آمد داشتيم و هنگامي كه عملياتي با امتحانات تداخل داشت، دانشگاه امتحانات را به طور جداگانه براي دانشجويان رزمنده برگزار مي كرد و حتي برخي اساتيد نيز خارج از وقت بدون هيچ گونه چشم داشت و دريافت حق الزحمه براي ما به صورت جداگانه كلاس برگزار مي نمودند.

آقاي دكتر سليمي، رئيس وقت دانشگاه صنعتي امير كبير مي گويد: شخصا حاضرم و اعلام آمادگي مي كنم كه در راه انقلاب ، هم به طور فيزيكي جانم را فدا كنم و هم از نظر علمي هر كاري را كه در رابطه با جنگ بر عهده ام بگذارند، با فداكاري انجام دهم.

بازديد اساتيد از جبهه نيز تاثير بسيار مثبتي در روحيه رزمندگان داشت. يكي از رزمندگان در اين باره مي گويد: چند روزي بود كه بين بچه ها زمزمه بود كه به همت ستاد تبليغات جنگ عده اي از اساتيد دانشگاه مي خواهند به ديدار رزمندگان بيايند. باورش برايم سخت بود... هميشه حضور امت حزب الله در جبهه ها ما را خوشحال مي كرد و به ما روحيه مي داد اما اين بار خوشحالي من مضاعف بود...

يك روز صبح اساتيد تشريف آوردند. كم كم من به اساتيد نزديك شدم. زمان خيلي سريع مي گذشت و اساتيد ما را در آغوش مي گرفتند. نمي دانستم آيا مي خندم يا مي گريم...

فكر نمي كردم با استاد بشود دردِ دل كرد... با ديدن وضع ظاهر و برخورد متواضعانه و شيفتگي اين اساتيد بزرگوار، به فرهنگ اسلامي اميدوار شدم.

مسئول اعزام مبلغ واحد سوم دريايي امام حسين درزمان جنگ، درباره اهميت نقش دانشگاهيان در ساخت وسايل و امكانات مربوط به جبهه می گوید: «دانش جویانی که در ضمن تحصیل به ساخت و تولید وسایل و مواد مورد نیاز اقدام مي كنند، نقش قابل توجهي در پيشبرد جنگ و تقويت روحيه برادران رزمنده ايفا ميكنند و اين احساس را در رزمندگان عزيز تقويت مي كنند كه دانش جويان و دانشگاهيان نيز همرزم آنان و دوش به دوش آن ها عليه دشمن متجاوز پيكار مي كنند.»

مسئول واحد صنايع وزارت سپاه درباره هم كاري با جهاد دانشگاهي اين چنين مي گويد:

نمونه اين هم كاري ها منجر به انجام چندين پروژه بزرگ در چند دانشگاه مختلف شده است كه تعداد زيادي از اساتيد در اين دانشگاه ها روي پروژه ها كار مي كنند كه شايد در رابطه با هر پروژه اي بيش از هشت تا ده نفر از اساتيد معظم به طور فعال و تعدادي از دانش جويان كه با ايشان كار مي كنند فعال هستند.

هر چند فعاليت دانشگاهيان در صنايع دفاعي، موشكي و ... منتشر نشده و هنوز محرمانه است. دكتر نيك خواه، مسئول ستاد پشتيباني جنگ وزارت علوم و از اعضاي سابق جهاد دانشگاهي در اين زمينه مي گويد: بسياري از اين فعاليت ها كه در جهاد دانشگاهي انجام مي شد، به صورت محرمانه بود و تنها عناوين برخي از پروژه ها در گزارشات فعاليت هاي جهاد دانشگاهي به صورت سالانه چاپ مي شد و ما هم در حد كليات از فعاليت ها مطلع مي شديم. به عنوان مثال، واحد جهاد دانشگاهي شريف ساخت قطعات يدكي در كارگاه مركزي آن دانشگاه را انجام مي داد. واحد جهاد دانشگاهي دانشگاه تهران عهده دار ساخت موشك هاي تاكتيكي بود كه در دانشكده علوم انجام گرفت. قمقمه در جهاد دانشگاهي دانشگاه صنعتي اصفهان ساخته مي شد و طراحي و ساخت قطعات يدكي اسلحه هاي نظامي در دانشكده مهندسي دانشگاه شيراز توسط جهاد دانشگاهي آن دانشگاه انجام مي شد و ساير دانشگاه ها نيز فعاليت هايي از اين جنس نيز داشتند.

منبع: ماهنامه فرهنگ و ادبیات مقاومت امتداد / شماره64/ خرداد ماه1390

تعداد بازدید: 1039