بعد از عمليات هويزه، اشغال آرام هويزه از سوي عراق و شكست آنها در تلاش براي تصرف سوسنگرد، ركود شديدي بر جبهه‌ها حاكم شد. هيچ كس نمي‌دانست چه كار بايد بكند. شيوه حمله زرهي در روز و جنگ دو ارتش منظم به نتيجه نرسيده بود. جنگ زرهي به دليل تلفات بالاي عمليات فوق و ناتواني ايران در جايگزين كردن تجهيزات جديد به جاي آنها به خاطر وقوع انقلاب و اعمال تحريم اقتصادي از سوي كشورهاي بزرگ، براي جمهوری اسلامی ایران ديگر مقدور نبود. در مقابل عراق هر روز مي‌توانست بدون محدوديت مالي و سياسي تجهيزات و سلاحهاي پيشرفته بيشتري را خريداري و بكار گيرد. در چنين شرايطي كه با عمليات هويز آشكار و تشديد شده بود تكرار جنگ منظم دو ارتش با استفاده از تجهيزات زرهي به معناي قبول برتري عراق و استقبال از شكست بود.

عمليات هويزه كه بن‌بست جنگ منظم زرهي را در پي‌داشت، در درون خود حماسه‌اي هم آفريده و راه‌حلي را براي اين مشكل پرورده بود و آن چيزي جز تداوم راه حماسه‌سازان هويزه نبود. نيروهاي انقلابي به تدريج در قالب سپاه و بسيج سازماندهي شدند. آموزش‌هاي نظامي لازم را ديده و از تجربه هاي تلخ و شيرين جنگ بهره‌برداري كردند. استراتژي جنگ مردمي با تكيه بر ايمان و تعهد نيروهاي داوطلب به بن‌بست كمبود تجهيزات و جنگ منظم زرهي غلبه كرد. نيروهاي سپاهي راه خود را يافته و هر روز با كوله‌باري از تجربه سازمان خود را گسترش داده و در تكوين آن كوشيدند. نخستين تجربه آنها دو ماه بعد با انجام يك عمليات محدود با نام مبارك حضرت مهدي در منطقه سوسنگرد بدست آمد. نيروهاي سپاهي بصورت جداگانه اين عمليات را طراحي و اجرا كردند كه بيش از اين نتايج عادي آن عواقب روحي و رواني‌اش مهم بود. اين باور بوجود آمد كه نيروهاي انقلابي مي‌توانند به بن‌بست سياسي نظامي جنگ پايان داده و با خلاقيت و ابتكار، با تجهيزات دشمن مقابله نمايند. آنها دريافتند كه حل معضلات انقلاب تنها با ابزار انقلابي و خارج از روشهاي موسوم امكان‌‌پذير است.

بدين ترتيب مرحله جديدي آغاز گرديد كه طي آن نيروهاي مردمي و سپاه با استفاده از روشها و تاكتيك‌هاي مبتني بر روحيه انقلابي مسئووليت‌ سنگين‌تري را در جبهه‌هاي جنگ برعهده گرفتند. سازمان سپاه گسترش يافت و با وجود امكانات محدود در مقابل مسئوليتش، تجهيزات و سلاحهاي بيشتري دريافت كرد. در اين شيوه كه متاثر از حماسه هويزه شكل گرفته و گسترش يافته بود، نيروهاي دانشگاهي به دليل تحصيلات عالي و توانائيها و استعدادهاي فردي، خلاقيت بيشتري نشان داده و به سرعت مسئوليت‌هاي فرماندهي را در ميان نيروهايي كه قبلاً هيچگونه دانشكده نظامي نديده و تجربه جنگي نداشتند به عهده گرفتند. آنها تجربه نظامي را با همديگر آغاز كردند ولي دانشگاهيان مراحل آن را با سرعت بيشتري طي نمودند كه در اين جريان دريافت سريع تجربه‌ها و آموزش‌ها همراه با روحيه آرمانخواهي اين قشر تأثير زيادي دانست. شهيد علم‌الهدي از نخستين افراد اين گروه بود كه بار مسئووليت را بر دوش گرفت و شهيد شد.

تأثير ديگر حماسه هويزه بر رشد، گسترش و تكامل نيروهاي انقلابي، سازمان سپاه و رابطه آنها با ارتش جمهوری اسلامی ایران در طول جنگ بود. تجربه ناموفق شركت نيروهاي انقلابي در عمليات هويزه و آفرينش حماسه هويزه توسط اين گروه، نقش آنها را در جنگ آشكار نموده و بستر مناسبي براي رشد آنها فراهم كرد تا جايگاه شايسته خود را پيدا كنند. نيروهاي سپاه به سرعت تجارب لازم را كسب كرده و عمليات‌هاي بزرگي را طراحي و به اجرا گذاشتند، فتح‌المبين، والفجر 8 و كربلاي 5 را آفريدند و يكي از محكمترين خطوط دفاعي معروف جهان را كه در شرق بصره و توسط كارشناسان نظامي شوروي طراحي و ساخته شده بود فرو ريختند.

روابط سپاه و ارتش در جبهه‌هاي جنگ از موضوعاتي است كه از حماسه هويزه و پيامدهاي آن به شدت متأثر بود. در دوره فرماندهي بني‌صدر تجربه تلخ مشاركت نيروهاي سپاه در عمليات هويزه آنها را از همديگر جدا كرده و نيروهاي سپاهي را به طراحي عمليات‌هاي مستقل سوق داد. آنها دريافتند كه تركيب ساده همانند عمليات‌ هويزه پيامدهاي منفي زيادي دارد و درصدد جمع تجهيزات برآمدند تا بي‌نياز از ارتش عمل نمايند. در مراحل بعدي جنگ نيز همكاري آنها نه بصورت تركيب ساده بلكه بيشتر بصورت تقسيم وظائف، عملكرد جداگانه و يا حمايت‌بخشي از ارتش از عمليات نيروهاي سپاه بود.

شكست عمليات هويزه به معناي شكست استراتژي نظامي جنگ منظم و زرهي در آن دوره بود كه خلع سلاح نسبي جناح ليبرال در قدرت سياسي را به همراه داشت. ناكامي اين جناح در هويزه موقعيت آن را در صحنه سياسي كشور متزلزل كرده و بر عدم كفايت فرماندهي عالي جنگ در هدايت جنگ مهر تائيد نهاد. در مقابل اين موضوع نگرش نيروهاي خط امام تقويت شده و موقعيت نظامي سپاه در محيط‌هاي تصميم‌گيري افزايش يافت.

عمليات هويزه علاوه بر تأثیر بر روی سطوح نظامي و سياسي جبهه‌هاي خودي، بر روي وضعيت نظامي دشمن و ارزيابي آن از جبهه‌هاي خودي هم مؤثر بود. شكست ارتش عراق در روز نخست عمليات، آسيب‌پذيري گسترده آنها را در مناطق اشغالي آشكار كرد. هر چند آنها توانستند در ضد حمله روز بعد نيروهاي ايراني را به عقب رانده و مناطق روز قبل را مجدداً بدست آوردند، ولي ديگر توان پيشروي بيش از آن را نداشتند. نيروهاي منظم دو طرف به يك موازنه رسيده و آن را بطور ضمني قبول كردند. عراقي ها به اين نتيجه رسيدند كه جمهوری اسلامی ایران فاقد قابليت و توانايي لازم براي طراحي و انجام عمليات آفندي اساسي است. يكي از فرماندهان عراقي در اين مورد مي‌گويد: «ما تصور مي‌كرديم كه نيروهاي ايراني از انجام عمليات دقيق و برنامه‌ريزي شده در سطحي گسترده ناتوان هستند، لذا بر موضع خود كاملاً اصرار داشتيم... ما اين ذهنيت را از شكست نيروهاي ايراني در مقابل 5/1/1981 (16/10/1359) در هويزه به دست مي‌آوريم.»

در همين حال ارتش عراق نيز ديگر توان لازم براي پيشروي نداشت. آنها با وجود اينكه در اين دوره به لاك دفاعي نرفتند، ولي موفق به اقدام چشمگيري نشده و نتوانستند پيروزي هاي اوليه را توسعه دهند. عراق به موازات تلاش‌هاي محدود نظامي، درصدد استفاده از امتيازات كسب شده براي شكل دادن يك صلح پيروزمندانه برآمد؛ در عين حال به يك جنگ فرسايشي درازمدت و ادامه اشغال ايران اعلام آمادگي كرد و در عمل نيز به تهيه لوازم آن پرداخت.

بدين ترتيب حماسه هويزه در سه حوزه نيروهاي نظامي‌ جمهوری اسلامی ایران، تركيب قدرت سياسي ايران و استراتژي نظامي عراق موثر بود. بن‌بست جنگ زرهي با تاكيد بر نيروهاي انساني مومن و متعهد شكسته شد. استراتژي جنگ مردمي و انقلابي  جايگاه مناسبي يافت و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي با جذب نيرو و امكانات بيشتر سازمان رزم خود را گسترش داده و تعهدات بيشتري را در جنگ برعهده گرفت.

 منبع: نرم افزار علم الهدی

تعداد بازدید: 1102

یادداشت مقام معظم رهبری بر کتاب حماسه هویزه

بخشى از اين يادداشت‏ها را - كه سرگذشت شورانگيز و عاشقانه جمعى از جوانان انقلابى ما در ميدان نبرد با دشمن متجاوز است - مطالعه كردم. درسى كه اين خاطره حماسه‏آميز و جانگداز مى‏دهد پيام جاودانه‏اى براى همه ملتها و همه نسلهاست. درس مقاومت انسانهاى بزرگى است كه اراده پولادين و قدرت والاى بشرى خود را به اراده الهى متصل ساختند و آگاهانه قدم در ميدان فداكارى نهادند و صحنه نبرد با دشمن اسلام را با خون خود رنگين ساختند.

 دو روز پيش از اين عاشوراى خونين، من خود در دل بيابانهاى جنوبى و شرقى هويزه اين عزيزان را ديدم كه شجاعانه و عاشقانه به قلب عرصه جنگ و به سوى خط مقدم پيش مى‏رفتند. تجهيزات ابتدايى و كمبودهاى تداركاتى و حتى دلسوزيها و توصيه‏ها، در همت بلند و عزم راسخ آنان خللی پديد نمى‏آورد و دل مؤمن و مشتاق و خون گرم و جوشانشان همه سختيها را بر آنان هموار مى‏كرد.

 معجزه انقلاب و جنگ تحميلى از جوانان خداجوى انسانهاى بزرگى پديد آورده است كه توكل عارفان و متانت پيران را با اميد جوانان و صفاى كودكان در خود جمع كرده‏اند سراسر دوران جنگ سرشار از ماجراهاى رؤياگونه اين راهبان شب و شيران روز است، و گروه شهيدان هويزه از برجسته‏ترين آنانند.

 بى شك اگر لحظات پرمعنا و پرماجراى هر يك از اين شهادتها ثبت مى‏شد و - چنانكه در اين يادداشتها آمده - به چشم مى‏آمد، غنى‏ترين ميراث معنوى براى تاريخ به جا مى‏ماند افسوس كه بدين مهم، به قدرى كه بايد، همت گماشته نمى‏شود.

 لذا اين نوشته‏ها را كه در نوع خود بسيار كم نظير است - بايد قدر دانست وكوشش فراهم آورنده آن را ارج نهاد.

 از خداوند متعال توفيق همه اين جوانان عزيز و پيروزى اسلام و مسلمين و حاكميت و رواج ارزشهاى والاى قرآنى را مسئلت مى‏كنم.

سيد على خامنه ‏اى

رئيس جمهورى اسلامى ايران

1365

منبع: www.sajed.ir

تعداد بازدید: 1143

اشاره

سلام بر یادگارهای سال های عشق و حماسه،سلام بر لباس های خاکی آغشته به خون و ماسه. سلام و درود بر هویزه و شهیدان دانشجوی خفته بر خاک تفتیده آن. سلام بر آن رزم آوران حقیقت، که خون سپیده را در رگ های شب ریختند و جام سپید فلق را، با جام سرخ شفق درآمیختند. سلام بر کبوترهای سینه سرخ، پرستوهای خونین بال، و شقایق سیرتانی که در جبهه عشق، دعوت حق را لبیک گفتند.

دی ماه هر سال، یادآور رشادت دلیرمردان دانشجو در کارزار هویزه است؛ همانان که با دست خالی، به جنگ دیو تا دندان مسلّح بعثی رفتند و عاشقانه پرکشیدند. 16 دی ماه، روز شهدای دانشجو را، به همه دانشجویان پیرو راه آن عزیزان، تبریک می گوییم.

هویزه

هویزه، سرشار از خاطره رشادت و جوانمردی و شهادت است؛ خاطره دانشجویان شهید پیرو خط امام رحمه الله ، حماسه هویزه، در دی ماه 1359، یادآور به خاک و خون غلتیدن مظلومانه جمعی از دانشجویان پیرو خط امام رحمه الله و مردم منطقه است که با اسلحه اندک و توکل به خدا، به صورت نیروی پیاده، به فرماندهی شهید سیدحسین علم الهدی، با پشتیبانی تانک ها و توپخانه ارتش، در عملیات نصر به تانک ها و نفرات دشمن آورده و در ساعات اولیه، حدود هشتصد تن را به اسارت درآوردند، ولی بعد به محاصره بعثیان درآمدند. هویزه، یادآور شهدای دانشجوست که در محاصره ده ها تانک و هواپیمای عراقی، با لب تشنه و مظلومانه به دیدار یار شتافتند. 16 دی ماه، به یاد این لب تشنگان عاشق، روز شهدای دانشجو نام گذاری شده است.

دانشجوی شهید؛ هویتی با شکوه

نام ها برای ما یادآور هویت هستند؛ هویتی که هر چه زیباتر و باشکوه تر باشد، نامی ماندگارتر است. دانشجو، نامی ماندگار با هویتی دیرین است که اگر با واژه مقدس شهادت عجین شود، ترکیب خوش دانشجوی شهید را می سازد؛ همو که در کوران پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، درس و دانشگاه را رها کرد تا در دانشگاه جبهه ها، درس عشق و ایثار بیاموزد. او سلاحِ خود را هم عوض کرد؛ قلم را بر زمین نهاد تا اسلحه به دست گیرد و با دشمن متجاوز بعثی، به مبارزه برخیزد و در این راه، خون سرخ خویش را نثار نهال نوپای انقلاب کرد تا درختی ستبر شود و در تندباد حوادث نلرزد.

پیوند قلم و سلاح

دانشجویان شهید، این والامقامان عرصه دانش و جهاد، به همگان آموختند، این اندیشه که دانش آموختگان را با اسلحه کاری نیست، بسی نادرست و خام اندیشانه است. آن ها که از همان روزهای آغازین نهضت بزرگ پیشوای عرصه پیکار با ظالمان،حضرت امام خمینی رحمه الله با آن عزیز همراه بودند، با آغاز جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران، با شوقی وصف ناشدنی به صف دلاورمردانِ جهادگر پیوستند و حماسه ها آفریدند و شاهد شهادت را، از روی آگاهی و بینش در آغوش کشیدند و به بهشت رضوان الهی گام نهادند. بر ماست که همواره یاد و خاطره این پیونددهندگان قلم و اسلحه را گرامی بداریم و در زندگی، ایشان را چراغ راهنمای راه خود قرار دهیم. یادشان گرامی باد.

شهادت آگاهانه

شهادت شهیدان دانشجو، از دو جهت با اهمیت است: یکی شهید شدن این بزرگواران در راه حقیقت، و دیگری شهادت و جان فشانیِ آگاهانه و از روی بصیرت. مقام معظم رهبری، حضرت آیت اللّه خامنه ای، با اشاره به این مطلب می فرماید: «هنگامی که به نام دانشجوی شهید می رسیم، این یقین در ما پدید می آید که پذیرش شهادت و اقدام به جهادی که بدان منتهی شده، از سر خودآگاهی و با اراده روشن بینانه بوده است و این، ارزش عمل را مضاعف می کند و بدین دلیل است که دانشجویان شهید که درشمار سرآمدان ایمان و ایثار آگاهانه بوده اند، ستارگان همیشه درخشانی هستند که هر جویای حقیقت، می تواند راه خویش را با آنان بیابد»

تجلیل از شهیدان دانشجو

بزرگداشت شهیدان، عامل قدرت ملّی و یکی از شاخص های تقویت روحیه ایمان خالصانه در بین تمامی اقشار جامعه است. همگان باید یاد و خاطره دلاوران عرصه جهاد و شهادت را زنده نگه دارند تا ارزش های اسلامی، بیش از پیش در جامعه به عیان دیده شود. مقام معظم رهبری، حضرت آیت اللّه خامنه ای در این خصوص می فرماید: «توصیه این جانب به شما دانشجویان عزیز و همه جوانان عزیز این کشور آن است که این عامل قدرت ملی و شاخص ایمان خالصانه را از دست ندهید و آن را بزرگ بشمارید، شهیدان سرافراز خود را تجلیل و تقدیس کنید، آخرین وصایای آنان را... با چشم تدبّر بخوانید، ابزار قدرت خود را از دست ندهید، آنان را به کار بیندازید و به کمک و حمایت الهی امیدوار باشید»

توطئه دشمنان

باید حواسمان را خوب جمع کنیم. دشمن هرگز از پا نمی نشیند و همواره در کمین ما، جوانان و دانشجویان این مرز و بوم مقدس است تا انقلاب و انقلابیان، و شهادت و شهادت پیشگان را از یاد ببریم؛ تا فراموش کنیم که سال ها پیش، جوانان و دانشجویانِ به سن امروز ما، چگونه راه جهاد در راه خدا را پیش گرفتند و مردانه، دشمن تا بُنِ دندان مسلّح را به خواری و زبونی نشاندند. هشدار آگاهانه ولیّ امر مسلمین جهان، حضرت آیت اللّه خامنه ای آویزه گوشمان باشد که فرمودند: «امروز دشمنانِ کمین گرفته نظام اسلامی ما، با شیوه های گوناگون بر آن اند که رونق جهان و شهادت را در چشم مردم ما، به خصوص جوانان و به ویژه دانشجویان بشکنند» پس زهی سعادت بر دانشجویان بیدار دل و هشیار که پیام آن عزیز را از جان بشنوند و لبیک گویند.

روز شهدای دانشجو و حماسه هویزه

از دانشگاه تا هویزه

شانزدهم دی ماه، سالروز شکل گیری حماسه خونین هویزه به دست دانشجویان پیرو خط رهبری و به فرماندهی دانشجوی شهید، سیدحسین علم الهدی است. این دانشجویان رزمنده در سال 1359، عملیاتی را در هویزه و سوسنگرد آغاز کردند و پیروزی های مهمی به دست آوردند. نیروهای اسلام در حالی که تجهیزات نظامی در اختیار نداشتند، تا آخرین قطره خون به دفاع از سرزمین ایران اسلامی پرداختند، مظلومانه به شهادت رسیدند و حماسه هویزه را آفریدند. به پاس تجلیل از رشادت های دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، به ویژه شهید علم الهدی، شانزدهم دی، روز «شهدای دانشجو» نام گرفت.

وارثان عشق و شور حسینی

حدیث دانشجویان شهید، حکایت عاشقانی است که ندای تاریخی «هَل مِن ناصِر یَنْصُرُنی و هل من مُعینٍ یُعِینُنی» آموزگار مکتب جهاد و شهادت را لبیک گفتند و جام هستی را به تیرگی شرک، تباهی کفر و سیاهی ستم نیالودند. ما امروز وارثان دانشجویان شهیدی هستیم که در باتلاق های شلمچه، قله های کردستان، جزایر مجنون، دشت فکه و میعادگاه هویزه و طلاییه، چون شمع، سوختند تا اندیشه ناب انقلاب اسلامی استمرار یابد و سنگرهای کلیدی جهان را فتح کند.

دانشجویان دیروز، دانشجویان امروز

جنبش اصیل دانشجویی در زمان دفاع مقدس یا حتی پیش از آن، در دورانی که سراسر ایران اسلامی زیر یوغ استثمار بود، پا گرفت. این جنبش در زمان جنگ، با پیروی از دانشجویانی چون علم الهدی یا استادان بزرگی چون چمران، نقش بزرگی در دفاع از این آب و خاک برعهده گرفت. آنها دانشجویانی بودند که به اصلاح وضعیت عمومی جامعه ایمان داشتند و جان خود را بر سر آرمان های خود گذاشتند. اگر حسین علم الهدی و یارانش، جان خود را برای دفاع از میهن و اسلام فدا کردند، امروز جنبش اصیل دانشجویی می تواند با تکیه بر دانش، مهارت و ایثار خود، در عرصه های سازندگیِ صنعتی، فرهنگی و علمی، دوباره گام های عاشقانه بزرگ تری بردارد.

شهید در اندیشه شیعی

در اندیشه شیعی، بزرگ ترین پیروزی، والاترین مقام، بالاترین امتیاز، نیکوترین نیکی و گرانمایه ترین درجه، رسیدن به فیض عظمای شهادت است. برای شهید، گرانبهاترین اوقات و شکوه مندترین و زیباترین لحظه، زمانی است که پیروزمندانه به مرگ شرافتمندانه برسد و شربت شهادت را بنوشد. اینک او شهید است؛ یعنی عینیت یافته و شکل گرفته مکتب تشیع و الگو و معیاری برای همه بشر. والایی این مقام، سبب شد تا جوانان باایمان، اندیشه ای جز پرواز از خاک هویزه به سوی مقصد نهایی سعادت، نداشته باشند، در کنار هم پرواز را برگزینند و برای همیشه در خاطره ها ماندگار شوند.

نوشته ای از شهید علم الهدی

در دست نوشته ای به جا مانده از شهید علم الهدی چنین می خوانیم: «من در سنگر هستم. در این خانه محقر، در این خانه فریاد و سکوت، فریاد عشق و سکوت، در این سرد و گرم، سردی زمستان و گرمای خون. در این خانه ساکن و پرجوش و خروش، سکون در کنار رودخانه و هیجان قلب و شور شهادت. خانه نمناک و شیرین، کوچکی قبر و عظمت آسمان. این خانه، کوچک است. این سنگر، این گودی در دل زمین، این گونی های بر هم تکیه داده شده، پر از حرف است. فریاد است. غوغاست... صدای پرمحبت اصغر و حرف زدن آرام رضا و خوش زبانی منصور، بغض گلویم را گرفته. قطرات اشکم هدیه تان باد. تنهایی، عمیق ترین لحظات زندگی یک انسان است».

یاران مکتب خمینی

امام خمینی رحمه الله ، عارفی وارسته بود که در محراب عشق و در طلب وصال یار زندگی می کرد. یاران وی نیز که در محضر عالمی چون او شاگردی کرده بودند، درس عشق، جهاد و شهادت را از ایشان آموختند و با توکل به خدای بزرگ، شهادت را بر زندگی در دنیا ترجیح دادند. آنان دانشجویان ممتازی بودند که مدرک نهایی را با عالی ترین درجه، در ماندگاری با شهادت جستجو کردند. اینک از تقدس روح پاک عزیزان ما، همان ها که درس عشق آموختند و پیام سترگ خویش را به ما ارزانی داشتند، دانشگاه در عمق میهن اسلامی شکل گرفت.

در حقیقت شهادت

در آموزه های دین اسلام، شهادت و گزینش مرگ سرخ، بر آگاهی از مبانی آزادی و اختیار در مبارزه بر ضد انحراف فکری متکی است که مجاهد آن را با منطق، شعور و بیداری انتخاب می کند. شهادت، مکتب سازنده ای است که شگرف ترین اثر و خلل ناپذیرترین واکنش نسل های تاریخ را با خود همراه دارد. با این دیدگاه، دانشجویان خط امام در سال 1359، برگی از دفتر جنگ و انقلاب را در هویزه ورق زدند. عملیات هویزه، نخستین حمله مهم ایران بود که در آن میان نیروهای مردمی؛ یعنی سپاه، ارتش، بسیج و عشایر، هماهنگی کامل برقرار شد. این عملیات، موجی از شهادت طلبی را در جوانان به وجود آورد.

پیام رهبر انقلاب به کنگره شهدای دانشجو

مقام معظم رهبری، حضرت آیت اللّه خامنه ای در پیامی به کنگره شهدای دانشجو، از آنان با عنوان سرآمدان ایمان و ایثار آگاهانه، یاد کرد و تأکید فرمود: «امروز که دشمنان کمین گرفته نظام اسلامی درصدد از رونق انداختن جهاد و شهادت هستند، دانشجویان عزیز و همه جوانان باید این عامل قدرت ملی و شاخص ایمان خالصانه را از دست ندهند و آن را بزرگ بشمارند».

منبع: http://www.hawzah.net

تعداد بازدید: 2339

از آن جا كه نقش مهندسي دانش جويان در جنگ خيلي چشم گير بوده است؛ بنابراين به طور جداگانه نقش دانش جويان و اقدامات آنان را گذرا بررسي مي كنيم. هر چند در اين جا نمي توان نقش جهاد سازندگي را فراموش كرد، ولي در مرحله مهندسي و طراحي سازه ها بيشتر، دانش جويان و دانشگاهيان بودند كه ايفاي نقش كردند.

نقش مهندسي در دفاع مقدس، متناسب با سير تاريخي تهاجم دشمن به كشورمان شكل گرفت.

    ماموريت هاي كلان مهندسي

    مهندسي، سدي در برابر دشمن: اقدامات پيش گيرانه مهندسي در ماه هاي نخست جنگ؛ مثل: عمليات انتقال آب به دشت خوزستان توسط طرح سد «سيد شريف»، كانال «شهيد چمران» و كانال «غدير» و ... ايجاد موانع آبي بر سر راه دشمن ـ اين مسأله سبب زمين گير شدن نيروهاي زرهي دشمن و پيش روي آن ها شد.

    مهندسي، سازنده استحكامات كمربند دفاعي: اجراي خاكريز تعجيلي، كانال و دژ؛ طراحي واحداث راه هاي دست رسي، سنگر و مواضع دفاعي؛ و نيز ساخت مقرهاي عقبه يگان هاي رزم، اردوگاه ها، مقر فوريت هاي پزشكي و بنه هاي پشتيباني.

    پشتيباني مهندسي، در باز پس گيري مناطق اشغالي و مراحل پس از آن: در باز پس گيري مناطق اشغال شده از دشمن، توانمندي مهندسي يك ركن اساسي بود و مهندسي جنگ نقش مهمي را ايفا نمود؛ مثل: تامين بستر ارتباط زميني براي ايجاد پشتيباني از پيش روي نيروهاي خودي، طراحي و احداث پل هاي سريع النصب، جاده سازي، عمليات فريب دشمن، اجراي تونل «كميل» در زير رودخانه اروند و ...

    تنبيه متجاوز در فراسوي مرزها: اين مسأله اوج خلاقيت و قوه ابتكار مهندسي جنگ است كه مي توان گفت، شايد نظيري براي آن در هيچ كجاي دنيا نتوان پيدا كرد از اين دست اقدامات مي توان به موارد زير اشاره كرد:

    ساخت و نصب پل شناور خيبر به طول چهارده كيلومتر بر روي درياچه هور در عمليات خيبر و احداث جاده خاكي پس از نصب پل بر روي درياچه هور براي اتصال به جزاير مجنون. در همين مورد خبر گزاري فرانسه در سوم فروردين 1363 اعلام نمود: «به گفته مسئولين دولتي آمريكا، دست يازيدن به پل قايقي با چنين طولي در تاريخ نظامي مدرن بي سابقه است.»

    ساخت و نصب پل شناور و متحرك «بعثت» در عمليات «والفجر 8» بر روي رودخانه خروشان اروند، به طول 900 متر و عرض 12 متر، با 5000 لوله 12 متري به قطر 142 سانتي متر و ضخامت 16 ميلي متري از جنس فولاد، آن هم در عمق 12 متري اين رودخانه كه ارتفاع جزر و مدش از 5 متر هم بالاتر مي رود.

    طراحي و ساخت بيمارستان هاي امن، مستحكم و مجهز صحرايي به منظور كاهش فاصله زماني درمان مجروحان و مصدومان؛ مانند: بيمارستان «فاطمه الزهرا(س) ، علي بن ابي طالب(ع) و ... با قطعات بتني و فلزي از پيش ساخته شده و نيز طراحي حمام هاي ضد شيميايي.

    بازسازي زير ساخت ها

بازسازي محدود بخش هاي مهم زير ساخت هاي كشور براي تداوم توليد و خدمات ضروري مورد نياز در شرايط حاد و بحراني، كه بمب باران و موشك باران آن ها را نابود و يا تخريب كرده بود، از ديگر اقدامات مهندسي در مقابله با دشمن بود. هم چنين بازسازي و يا ترميم پل هاي مهم راه آهن، نيروگاه، فرودگاه، بنادر و... موارد ديگري از اين دست است. از اقدمات انجام شده در پشت جبهه مي توان به ايجاد جان پناه و پناهگاه هاي عمومي و اختصاصي براي تامين امنيت جاني و رواني مردم اشاره كرد.

ركورد شكني راه سازي در مسيرهاي صعب العبور، احداث پل هاي بزرگ نظامي در طبيعت سخت و وحشي، با موانعي چون كوه ها، رودخانه ها، زمين هاي سست، باتلاق ها، درياچه ها، نيزارها و... آن هم در شرايط بحراني جنگ و نيز با امكانات محدود كه نشان داد اتكا به ايمان الهي و پشتكار چه معجزه ها مي تواند بكند. از شاهكارهاي مهندسي اين بخش مي توان به احداث 18 كيلومتر جاده ظرف 24 ساعت در عمليات «والفجر 2» در منطقۀ حاج عمران، آن هم در ارتفاعات 3000 متري، در زير آتش توپخانه و تير مستقيم دشمن اشاره كرد.

سرانجام براي پي بردن به نقشي كه دانشجويان در دفاع مقدس ايفا نموده اند، مي توان از آمار شهداي دانش جو سود جست. در آماري كه از سوي بنياد شهيد منتشر شده است، تعداد شهداي دانش جو 2608 نفر است كه 2/1 درصد از كل شهداي دفاع مقدس را شامل مي شود. اين تعداد، پس از شهداي روحاني داراي دومين رتبه تعداد شهدا نسبت به صنف خود است؛ يعني از هر 63 دانش جوي زمان جنگ، يك نفر به شهادت رسيده است.

منبع: ماهنامه فرهنگ و ادبیات مقاومت امتداد / شماره64/ خرداد ماه1390

تعداد بازدید: 1108